در تاریخ موسیقی ایران، گاه هنرمندانی ظهور می‌کنند که مرز میان موسیقی، شعر و احساس را از میان برمی‌دارند.

 پرویز مشکاتیان یکی از همان چهره‌هاست؛ آهنگ‌ساز، پژوهشگر و نوازندهٔ سنتوری که نغمه‌هایش، همچون شعر حافظ و مولوی، در جان مردم نشست و ماندگار شد.

 زندگی و آغاز راه

 پرویز مشکاتیان در ۲۴ آبان ۱۳۳۴ در نیشابور، زادگاه خیام و عطار، به دنیا آمد. از همان کودکی در فضایی آکنده از شعر و موسیقی رشد کرد. تحصیلات ابتدایی را در نیشابور گذراند و در نوجوانی به تهران آمد تا در هنرستان موسیقی ملی آموزش ببیند.

 در آنجا نزد استادانی چون فرامرز پایور، داریوش صفوت، عبدالله دوامی و نورعلی برومند پرورش یافت و سنتور را بادقت و ذوقی بی‌نظیر آموخت.

 نغمه‌های ماندگار

 دههٔ ۱۳۵۰ دوران شکوفایی موسیقی معاصر ایران بود؛ مشکاتیان در کنار چهره‌هایی چون محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و هوشنگ کامکار، پایه‌گذار موج تازه‌ای از موسیقی سنتی شد. او همراه لطفی، گروه عارف را بنیان گذاشت و با آثار مشترکی که با محمدرضا شجریان اجرا کرد، خاطراتی ساخت که هنوز در دل و ذهن ایرانیان زنده است. از میان صدها اثر درخشان او، چند

 اثر ماندگار به‌صورت ویژه در حافظهٔ جمعی مردم مانده است:

•  بیداد - همکاری جاودانه با شجریان و علیزاده که هنوز یکی از عمیق‌ترین آلبوم‌های موسیقی ایران شناخته می‌شود.
•  دستان - شاهکاری برای سنتور و تار که گفت‌وگویی عارفانه میان دو ساز است.
•  افشاری مرکب - از زیباترین نمونه‌های تلفیق بداهه‌نوازی و آهنگ‌سازی.
•  قاصدک، سپیده، آستان جانان، و سرو چمان - که هر کدام روایتگر اندیشه، عشق و وطن‌اند.

 نگاه و اندیشه

 پرویز مشکاتیان هنرمندی بود با ذهنی فلسفی و شاعرانگی درونی. در گفت‌وگوهایش می‌گفت: «موسیقی برای من نوعی عبادت است؛ گفت‌وگویی بی‌کلام باخدا و مردم.

 او با بهره‌گیری از شعر فارسی، موسیقی دستگاهی را به زبانی شاعرانه و انسانی نزدیک کرد. هر قطعه‌اش، نه‌فقط ملودی، بلکه احساس و معنا داشت. مشکاتیان در آثارش همواره تلاش کرد تا بین ردیف سنتی و خلاقیت شخصی تعادل برقرار کند. او معتقد بود که موسیقی ایرانی باید از دل مردم برخیزد و به دل مردم بازگردد.

 همکاری‌های بزرگ

 در همکاری با محمدرضا شجریان، یکی از درخشان‌ترین دوره‌های موسیقی معاصر شکل گرفت.

 آثار مشترک آنان، از «دستان» تا «بیداد» و «آستان جانان»، نه‌تنها قطعاتی موسیقایی بلکه اسناد فرهنگی یک دوران به شمار می‌آیند.

 سال‌های پایانی و میراث

 در سال‌های پایانی عمر، مشکاتیان همچنان به آهنگ‌سازی و تدریس ادامه داد. در ۲۹ شهریور ۱۳۸۸، در ۵۴سالگی، ناگهان چشم از جهان فروبست، اما میراثش همچنان در جریان است؛ در سنتور شاگردانش، در نغمه‌های مردمی و در دل هر ایرانی که با “بیداد” بغض‌کرده یا با “سپیده” لبخند زده است.

 از نگاه موسیقی کوک

 در کوک، باور داریم که شناخت استادانی چون پرویز مشکاتیان، بخشی از مسیر رشد هنری هر هنرجوست. او به ما می‌آموزد که موسیقی فقط صدای ساز نیست؛ روحی است که از عشق، آگاهی و مردم‌دوستی برمی‌خیزد.

 کوک، با احترام به راه این بزرگان، تلاش دارد تا صدای موسیقی ایرانی را در نسل‌های تازه زنده نگه دارد - چون زندگی، با موسیقی، همیشه کوک‌تر است.