اگر موسیقی ایرانی را بنایی باشکوه بدانیم، ستون‌های آن را استادانی ساخته‌اند که بادقت، عشق و نظم، هر نت را سر جایش نشانده‌اند. در میان آنان، نام فرامرز پایور چون معمارِ این بنا می‌درخشد؛ نوازنده‌ای بی‌بدیل، آهنگ‌سازی بزرگ و معلمی که نسل‌ها از شاگردانش به او می‌بالند.

تولد و سال‌های نخست

  فرامرز پایور در سال ۱۳۱۱ در تهران به دنیا آمد. پدرش، ابوالقاسم پایور، نقاش و خطاطی چیره‌دست بود و از کودکی ذوق هنری را در او پروراند.

 او از همان خردسالی به موسیقی علاقه‌مند شد و به هنرستان موسیقی ملی راه یافت. در آنجا نزد ابوالحسن صبا، نورعلی برومند و روح‌الله خالقی تعلیم دید و در نوازندگی سنتور به مرتبه‌ای رسید که بعدها او را به‌عنوان «نخستین استاد بزرگ سنتور در دوران معاصر» شناختند.

 استاد نظم و دقت

  فرامرز پایور علاوه بر استعداد و ذوق، نظم و انضباط آهنین داشت. در کلاس‌های او، دقت در نواختن و شناخت علمی از ردیف اهمیت فراوانی داشت.

 او نه‌تنها نوازنده‌ای چیره‌دست، بلکه پایه‌گذار شیوهٔ نوین آموزش موسیقی ایرانی بود. جزوه‌ها و نت‌نویسی‌های دقیق او باعث شد که برای نخستین‌بار، موسیقی دستگاهی ایران به شکلی علمی و مستند آموزش داده شود.

 فعالیت‌های هنری و آثار

  در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی، پایور یکی از چهره‌های محوری موسیقی ایران بود. او گروه موسیقی وزارت فرهنگ و هنر را پایه‌گذاری کرد؛ گروهی که بعدها با نام “گروه پایور” شناخته شد و بهترین نوازندگان آن دوران، همچون محمد موسوی، هوشنگ ظریف، رحمت‌الله بدیعی و دیگران در آن می‌نواختند.

 از میان آثار ماندگار او می‌توان به این قطعات اشاره کرد:

•  چهارمضراب ماهور
• پیش‌درآمد دشتی
• رِنگ فرح
• قطعهٔ «گفت‌وگو» برای سنتور و ارکستر

و مجموعهٔ آموزشی مشهور او: «دورهٔ ابتدایی سنتور» که تا امروز مرجع آموزش سنتور در ایران است.

 همکاری با بزرگان

  پایور با بزرگ‌ترین خوانندگان و نوازندگان زمان خود همکاری داشت. صدای جاودانهٔ محمدرضا شجریان در کنار سنتور دقیق و لطیف پایور، ترکیبی است که هنوز گوش‌ها را تازه می‌کند.

 همچنین با فرهنگ شریف، احمد عبادی، جلیل شهناز و حسن کسایی اجراهای به‌یادماندنی‌ای داشت.

 اندیشه و شخصیت

  فرامرز پایور انسانی آرام، اندیشمند و سخت‌گیر بود. او اعتقاد داشت موسیقی ایرانی تنها با عشق پیش نمی‌رود؛ بلکه نیاز به دانش، تمرین و انضباط درونی دارد.

 شاید به همین دلیل، شاگردانش نه‌فقط ساز زدن، بلکه احترام به موسیقی و نظم را از او آموختند.

 پایان یک زندگی پربار

  در سال‌های پایانی عمر، بیماری مانع از ادامهٔ فعالیت او شد، اما میراثش تا امروز در دل و دست هزاران هنرجو جریان دارد. استاد فرامرز پایور در آذرماه ۱۳۸۸ چشم از جهان فروبست، اما نامش تا همیشه با سنتور و موسیقی ایرانی پیوند خورده است.

 از نگاه آموزشگاه موسیقی کوک

  در آموزشگاه موسیقی کوک، به هنرجویان می‌آموزیم که موسیقی فقط صدای زیبا نیست؛ نظم، تمرین و عشق است.

 استاد فرامرز پایور نمونهٔ کامل هنرمندی است که این سه را در خود جمع کرده بود.

 یادش گرامی و راهش روشن.