ورود
نوشتارها (5)
آشنایی با ساز کمانچه
کَمانچه یکی از سازهای موسیقی ایرانی است. این ساز علاوه بر شکم، دسته و سر، در انتهای پایینی ساز، پایه‌ای...
آشنایی با ساز کنترباس
کُنترباس contrebasse بزرگ‌ترین و بمترین ساز زهی آرشه‌ای است که یا به وسیله آرشه، یا از طریق زخمه زدن (پیتزیکاتو)...
آشنایی با ساز کیبورد (اُرگ)
کیبورد keyboard در سازهای شستی‌دار (کلاویه‌ای) موسیقی به شستی‌ها و اهرم‌هایی گفته می‌شود که به ترتیبِ ویژه‌ای کنار هم قرار...
آشنایی با ساز گیتار الکتریک
گیتار الکتریک یا گیتار برقی نوعی گیتار است که صدای آن به‌وسیله تقویت‌کننده‌ای الکتریکی تشدید یا تغییر می‌یابد. استفاده این...
آشنایی با ساز گیتار
گیتار نوعی ساز زهی است که با پیک یا انگشت نواخته می‌شود و از این جهت که سیم‌های آن در...
برچسب ها
معرفی
سازشناسی یا ارگانولوژی علم شناخت، بررسی و طبقه‌بندی سازهای موسیقی است.
سازها را معمولاً به گونه‌های مختلف طبقه‌بندی می‌کنند که یکی از تقسیم‌بندی‌های متداول به شیوه زیر است:
- سازهای زهی: (سازهای زهی آرشه ای، سازهای زهی زخمه ای)
- سازهای بادی: (سازهای بادی چوبی، سازهای بادی برنجی)
- سازهای کوبه‌ای (سازهای ضربی)
- سازهای صفحه‌کلیددار
- سازهای الکترونیک (ساز موسیقی الکترونیک)
ساز به ابزار نواختن موسیقی گفته می‌شود.
اگرچه هر وسیله‌ای را که صدا بدهد می‌توان ساز دانست ولی در این مقاله منظور از ساز وسایلی است که صرفاً برای اجرای موسیقی ساخته شده‌است.
احتمالاً قدیمی‌ترین وسیله تولید موسیقی صدای انسانی است. بعد از آن شاید انواع سازهای کوبه‌ای و پس از آن سازهای بادی قدمت بیشتری دارند. یک قطعه استخوان سوراخ شده مربوط به دوره انسان نئاندرتال را قدیمی‌ترین ساز بادی کشف‌شده می‌دانند.
سازهای زهی نیز در فرهنگ‌های مختلف بشری به کار می‌رفته و در تماس‌های بین فرهنگ‌ها انواع آن متحول شده و بسیاری از این‌گونه سازها در نقاط مختلف جهان دیده می‌شوند که در عین تفاوت جنبه‌های مشترک بسیاری دارند. قدیمی‌ترین ساز زهی، سازی است ایرانی به نام تنبور.
فن تولید ساز به‌ویژه پس از انقلاب صنعتی در اروپا پیشرفت بسیار کرد و انواع سازهای پیچیده و زیبا با توانایی صدادهی عالی در اروپا تولید شده و می‌شود. در قرن بیستم ژاپن و اخیراً چین نیز سازهایی با کیفیت بسیار خوب تولید کرده‌اند.
همچنین پیشرفت فناوری الکترونیک عرصه وسیعی را برای سازهای الکترونیک باز کرد و بویژه کاربرد رایانه در تولید موسیقی نمای تازه‌ای از مفهوم ساز را در برابر موسیقی‌دانان گسترده‌است.
بررسی و طبقه‌بندی و شناخت سازها را «سازشناسی» یا «ارگانولوژی» می‌نامند. سازها را به صورت‌های مختلف دسته‌بندی کرده‌اند ولی معمول‌ترین (و نه لزوماً دقیق‌ترین) دسته‌بندی سازها تقسیم آن‌ها به سازهای زهی، سازهای بادی، سازهای کوبه‌ای، سازهای صفحه‌کلیددار، سازهای الکترونیک و صدای انسانی است.